Onder bepaalde omstandigheden kunt je je geslachtsnaam wijzigen. Hiervoor zijn richtlijnen opgesteld. Het kan zijn dat:

1. Je huidige naam onwelvoeglijk of bespottelijk is. In bijzondere gevallen kan naamswijziging plaatsvinden als uw naam in verband met uw maatschappelijke positie of beroep bespottelijk of hinderlijk is.
2. Je huidige naam veel voorkomt. Komt je naam zo vaak voor, dat dit problemen oplevert in bijvoorbeeld de beroepensfeer dan kun je om naamswijziging vragen.
3. Je huidige naam onjuist gespeld is. Je kunt dan vragen om je naam te wijzigen in de naam zoals die voorkomt in de akten van de burgerlijke stand tussen 1810 en 1838.
4. Je huidige naam met uitsterven wordt bedreigd; als de naam van je moeder is uitgestorven of op het punt staat uit te sterven. Dit is het geval als de vader en grootvader van je moeder geen mannelijke nakomelingen meer hebben en kunnen krijgen. Je kunt de naam van je moeder voor je achternaam plaatsen.
5. Je een achternaam wilt toevoegen. Dit is mogelijk als je kunt aantonen dat tijdens de invoering van de registers van de burgerlijke stand tussen 1810 en 1838 de dubbele naam voorkwam en daarna ook is gebruikt.
6. Je als ouder/verzorger je achternaam wilt doorgeven aan het kind dat je verzorgt. Na bijvoorbeeld een scheiding of het verbreken van de buitenhuwelijkse samenleving kan het kind de naam krijgen van de ouder die het kind verzorgt en opvoedt. Ook als een ouder het kind samen met een partner (niet-ouder) opvoedt, kan het kind de naam krijgen van de partner. En als een kind wordt opgevoed en verzorgd door pleegouders, kan het kind de naam krijgen van een van de pleegouders. Je kunt het kind je naam geven als je het kind gedurende een bepaalde aaneengesloten periode hebt verzorgd en opgevoed. Dat moet zijn gebeurd onmiddellijk voorafgaand aan het verzoek. Als het kind jonger is dan 12 jaar is de periode 5 jaar, is het kind ouder dan 12 jaar dan is de termijn 3 jaar.
7. Je de achternaam van je minderjarige kind wilt wijzigen in die van de andere kinderen in het gezin.
8. Een meerderjarige zijn achternaam wil veranderen in die van de andere ouder of verzorger. Een meerderjarige kan zijn of haar naam laten wijzigen in die van de ouder, partner of pleegouder die hem of haar na een scheiding tenminste 3 jaar aaneengesloten heeft verzorgd en opgevoed als (minderjarige).
9. Een meerderjarige de naamskeuze door ouder of verzorger ongedaan wil maken. Ouders kunnen samen de achternaam van hun kind(eren) kiezen, die van de vader of van de moeder. De keuze van de naam van hun eerste kind geldt voor alle volgende kinderen. Een kind dat meerderjarig wordt, kan de keuze van zijn of haar ouders herzien. Het kind kan hiervoor een verzoek indienen tot 3 jaar na het bereiken van de meerderjarigheid. Hierna vervalt deze mogelijkheid.
10. Een meerderjarige dezelfde naamswijziging als zijn ouder wil.
11. Een meerderjarige vrouw (van buitenlandse oorsprong) die na de ontbinding van haar huwelijk haar oorspronkelijke achternaam wil terugkrijgen.
12. Een niet-nederlandse achternaam spellings- en/of uitspraakproblemen in ons land oplevert.

1. Je dient een schriftelijk verzoek in bij het ministerie van Veiligheid en Justitie, Dienst Justis, Team Koninklijke Besluiten, Postbus 20300, 2500 EH 's-Gravenhage. Je kunt hiervoor het formulier gebruiken dat je op de website van de Dienst Justis vindt.
2. Zodra het verzoek in behandeling wordt genomen, krijg je een ontvangstbevestiging met een betalingsverzoek van het ministerie van Justitie.
3. Nadat de betaling is ontvangen, onderzoekt het ministerie het verzoek onder meer door het horen van alle belanghebbenden.
4. Op basis van dit onderzoek beoordeelt het ministerie of je voor inwilliging in aanmerking komt.
5. Indien het ministerie het verzoek inwilligt, draagt de staatssecretaris van Justitie dit voor aan de koning.
6. Je krijgt het Koninklijk Besluit thuis gestuurd. Een kopie hiervan zal eveneens worden toegezonden aan de ambtenaar van de burgerlijke stand van je geboorteplaats en naar de afdeling Burgerzaken van je woonplaats.

Het betreft hier ook de wijziging van een Friese naam. Na invoering van de burgerlijke stand is de geslachtsnaam soms ambtshalve gewijzigd in Nederlandse geslachtsnaam of is op Friese achternaam de Nederlandse spelling toegepast

Bij uw verzoek moet u toevoegen

1. Uittreksel uit de basisregistratie personen (BRP).
2. Een afschrift van je geboorteakte.
3. Een kopie van alle stukken die van belang kunnen zijn, zoals bijvoorbeeld bewijs van naturalisatie.

Bij twijfel kunt je beter eerst contact opnemen met de gemeente.

De kosten voor het wijzigen van de achternaam bedragen € 835,00.

Sinds 1 september 2011 geldt voor het wijzigen van de achternaam ook 1 tarief per aanvraag. Meerderjarigen dienen 1 aanvraag per persoon in. Voor minderjarige kinderen geldt dat er maximaal 2 kinderen op 1 aanvraag tegelijk mee kunnen. In dat geval wordt er eenmaal leges geheven. Bij 3 of meer kinderen wordt tweemaal leges geheven.

Omdat een wijziging van de achternaam eenmalig is en niet onverwacht komt, is het aangepaste tarief voor mensen met een inkomen op bijstandsniveau afgeschaft.

Als het ministerie je verzoek afwijst of intrekt, krijg je het betaalde bedrag niet terug.

Wijziging van documenten

Nadat je naam is gewijzigd, is de naam op je legitimatiebewijs niet meer juist en moet deze worden vernieuwd. Denk bijvoorbeeld aan het paspoort, Nederlandse identiteitskaart, rijbewijs of diploma.